Üç soruda Basın Bayramı
24 Temmuz 2017
Basın Bayramı neden 24 Temmuz'da?
24 Temmuz, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1908 yılında İkinci Meşrutiyet ile birlikte basından sansürün ilk kez kaldırılışını simgeliyor. Basın mensuplarının sansür memurlarını gazetelere sokmadığı 24 Temmuz 1908'in ertesi günü de ilk kez gazeteler sansürsüz olarak yayımlandı.
Bu tarih, 1946 yılında kurulan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) tarafından seçildi. 24 Temmuz meslek örgütlerince 1971’e kadar "Basın Bayramı" olarak kutladı. Ancak 1971 yılındaki askeri darbeden sonra TGC yönetimi, gazetecilere ve yayıncılara yönelik sıkıyönetim sansürü ve ağır baskılar karşısında 24 Temmuzları bayram olmaktan çıkararak, “Basın Özgürlüğü için Mücadele Günü” ilan etti. Bu yüzden TGC, halen bazı kurum ve kuruluşların 24 Temmuz'u "bayram" olarak kutlamalarına tepkili.
Türkiye'de basın 'bayram edecek' durumda mı?
Türkiye, dünyada en fazla gazetecinin hapiste olduğu ülke konumunda. TGC'ye göre, şu an 160 gazeteci tutuklu. "24 Temmuz Basın Bayramı" dolayısıyla açıklama yapan CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Türkiye'de 20 Temmuz 2016'daki olağanüstü hâl ilanından bu yana 352 gazetecinin gözaltına alındığını, 104'ünün tutuklandığını belirtti. Yarkadaş, bu süreçte 173 medya kuruluşunun ise kapatıldığını söyledi.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün yayımladığı son Dünya Basın Özgürlüğü raporunda, Türkiye'de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından bağımsız gazetecilere ve medyaya baskının daha önce hiç görülmemiş bir seviyeye çıktığına dikkat çekildi.
Dünyada basın özgür mü?
Basın özgürlüğü son yıllarda dünya genelinde de büyük yara aldı. Washington merkezli düşünce kuruluşu Freedom House'un "Basın Özgürlüğü 2017" raporuna göre, dünyada basın özgürlüğü küresel olarak son 13 yılın en düşük seviyesine indi.
Dünya nüfusunun sadece yüzde 13'ünün özgür basın olan bir ülkede yaşadığına dikkat çekilen raporun son 10 sırasında Türkmenistan, Kuzey Kore, Özbekistan, Eritre, Kırım, Ekvator Ginesi, Küba, Suriye, İran ve Azerbaycan yer aldı.
Raporda basın özgürlüğünün en çok gerilediği ülkeler arasında Polonya, Türkiye, Burundi, Macaristan, Bolivya, Sırbistan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti sayıldı.
Geçen sene Angola, Orta Afrika Cumhuriyeti, Irak ve Umman ile birlikte 156'ncı sırada yer alan Türkiye, bu yıl ise 199 ülke arasında Brunei ile 163 ve 164'üncü sıraları paylaştı. Basının en özgür olduğu ülke Norveç olurken, bu ülkeyi Hollanda ve İsveç izledi.
© Deutsche Welle Türkçe