Kütahya Müzesinde bir süredir Osmanlı dönemine ait Şeriye Mahkemesi sicillerinin (dönemin mahkeme tutanaklarının) tasnifi yapılıyor. Tasniflerde rastlanan bir belge, Türk milletinin adaletinin geçmişine ışık tuttu.
Kütahya Müze Müdürü Metin Türktüzün; "Böylece dünyada çalışanların haklarının verilmesinde önderlik eden ulus olma onurunun Türklere ait olduğu belgelendi." şeklinde konuştu.
Türktüzün, söz konusu mahkeme tutanaklarına göre; Kütahya'da 13 Temmuz 1766 yılında mevcut 24 işverene ait çini ve fincan atölyelerinde çalışan çok sayıda usta ve işçi ile Anadolu Valisi Ali Paşa arasında Kadı Ahmet Efendi döneminde bir sözleşme yapılarak tescil yapıldığı ortaya çıktığını söyledi.
Kütahya Müzesi'nde bulunan bu belge ile birlikte dünya literatüründe ilk toplu iş sözleşmesinin 1815'te İngiltere'de yapıldığı bilindiğini belirten Türktüzün, benzer bir anlaşmanın 49 yıl önce Kütahya'da Osmanlı Devleti'nde yapıldığını kaydetti.
İlk toplu iş sözleşmesinin, çini sektöründe çalışan usta ve çıraklar ile işverenler arasında yapıldığı ve bunun dönemin mahkemesi tarafından zabıt altına alındığı belirlendi.
DÜNYANIN İLK TOPLU-İŞ SÖZLEŞMESİNDE NELER YER ALIYOR?
Dönemin Valisi (Mutasarrıf) ve Esnaf Kuruluşu (Lonca ve Ahi Teşkilatı) tarafından imza altına alınmış belgelerin orjinali Kütahya Müzesi'nde bulunuyor. Oldukça uzun metinlere sahip sözleşmenin başlıca maddeleri ise şöyle:
1- Mevcut 24 atölyedeki kalfalar 40 akçeye 100 adet has fincan imal edeceklerdir.
2- Ustalar 150 has fincanı işleyince 60 akçe alacaklardır.
3- Ustabaşı olan kalfalar 150 fincan işleyip; 160 akçe alacaklardır.
4- 10 has fincan 4 akça ya perdah (cila) edilecektir.
5- Fincanların bir yüzü 1 paraya çizilecektir.
6- Şehirdeki 24 fincan atölyesinden başka izinsiz atölye açılamayacaktır.
7- Usta veya kalfalar bir hastalığa duçar olunca şifa bulması ve tedavi olunması taahhüt edilir.
8) Bu anlaşmaya uymayanlar tecziye edilir (Ceza verilir)
